معماری سبز2

چشم انداز شهری‌، اقلیم محلی معینی را بوجود می‌آورد که از چشم انداز روستایی اطرافش متفاوت است‌. گواه صادق‌این مسأله جزیره گرمایی و مطالعاتی است که نشان می‌دهند شهر و روستا در خلال شبهای آرام و صاف متجاوز از 12 درجه‌سانتیگراد با هم اختلاف دما دارند کاربریهای اراضی مختلف در یک شهر، موزاییکهایی از مناطق گرم و سرد را بوجودمی‌آورند. بر اساس تفاوت بین کاربریها، مثلا بین یک پارک و یک محیط ساختمانی می‌تواند متجاوز از 7 درجه سانتیگراداختلاف درجه حرارت وجود داشته باشد (

Sproken-smith and oke 1998). وضعیت هندسی خیابانها در الگویحرارتی شهرها نقش مهمی دارد. همانطور که در تصویر شماره (1) نشان داده شد، ضریب شکل آسمان (SVF)([1])همبستگی خوبی با درجه حرارت سطحی شهر دارد اما نسبت به درجه حرارت داخل شهر این همبستگی خود را نشان‌نمی‌دهد. بهر حال میانگین ضریب شکل آسمان (SFV) یک شهر بر اساس شواهد، ارتباط خوبی با حد نهایی جزیره گرمای‌شهری (دمای شهر) در شهرهای مختلف دارد. (oke 1981; park, 1987). مشخصه‌های حرارتی مواد و مصالح بکار

رفته در شهر (آسفالت‌، آجر، شیشه و غیره‌...) با آنهایی که در حومه شهر (درختان‌، عفلزارها، خاکهای برهنه و...) وجود دارندمتفاوت است‌. عموماً از آنجا که ماهیت مواد بکار رفته‌، در شهر بگونه‌ای است که می‌توانند گرمای زیادی را در خود ذخیرهنمایند طبعاً این مواد سهم بالایی در تشکیل جزیره گرمایی در شهرها دارند

.

(1991)

oke متوجه شد که تفاوت در ماهیت مصالح (گرمای ویژه آنها) و ساختار شهر (نظیر وضعیت هندسیخیابانها) دو عامل مهم هم تأثیر در تشکیل جزیره گرمایی هستند. عوامل کم اهمیت‌تر در این بین منابع گرمایی با منشأ انسانی‌می‌باشند. آلودگی هوا و کاهش تبخیر را می‌بایست در این دسته جای داد. (oke.1987) چشم انداز شهری الگوی باد راتحت تأثیر قرار می‌دهد. سرعت بادهای منطقه‌ای با برخورد به شهر کاهش می‌یابد.

تصویر شماره (1) هندسه خیابان در تعادل بخشی تابش از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد، و تعادل تابشی الگوی حرارتی شهرها راکنترل می‌نماید و به نوبه خود مثلاً روی مصرف انرژی و تهویه هوا در شهر اثر می‌گذارد، و ضریب شکل آسمان (SVF)معیاری سنجش‌هندسه خیابان است‌، این تصاویر 3 نقطه که در فاصله 200 متری هم در مرکز گوته بورگ قرار گرفته‌اند را نشان می‌دهند. (a) میدان باز، 0.93 =SVF (b)چهارراه‌، 0.47 = SVF و (c)خیابان دالانی شکل‌، 0.29 = SVF.

درختان و ساختمانهای شهری اثر باد را کاهش داده‌، اما در عین حال ممکن است وجود آنها در بعضی از مناطق‌سرعت حرکت و چرخش باد را تا حد زیادی افزایش دهد. (oke 1987; lee, 1987) الگوی حرارتی باد در شهرها،همچنین بادهای ضعیفی را در برمی‌گیرد که از تفاوت درجه حرارت در مناطق مختلف یک شهر ناشی می‌شوند. دو مثال برای‌ایجاد این نوع خرده اقلیم‌، یکی نسیم‌های حاصل از جزیره گرمایی می‌باشند که از طرف نواحی روستایی به طرف مراکزشهری‌جریان‌می‌یابندودیگری‌نسیم‌هایی‌هستندکه‌ازجانب‌پارک‌به‌نواحی‌اطراف‌می‌وزند.2000) (Eliasson and upman;

در خلال روز هوای شهر اغلب از نواحی روستایی اطراف گرمتر است در حالیکه در شب شرایط کاملاً بر عکس‌می‌شود (Chandler, 1967; lee, 1991; Holmer and Eliasson. 1999)

افزایش میزان بخار آب در شهرها ممکن است زمینه تشکیل ابرهایی را فراهم آورد که بارش حاصله از آنها بر روی‌سطح شهر فرو می‌ریزد. (oke, 1987)

1-2- تأثیر اطلاعات اقلیمی در برنامه‌ریزی

مثالهای ارائه شده در بالا به روشنی نشان می‌دهد که آب و هوا در شهر به عوامل مختلفی نظیر کاربری اراضی‌، هندسه‌ساختمانها و مصالح بکار گرفته شده در آنها وابسته است‌. آب و هوای شهر تا حد زیادی نتیجه تغییرات ایجاد شده بوسیله‌انسان در اقلیم محلی است‌. تغییرات سریع درجه حرارت‌، باد و رطوبت که عمدتاً با احداث شهرها پدیدار می‌شود، می‌توانندسلامتی شهروندان و همینطور مصرف انرژی و کیفیت هوا را تحت تأثیر خود قرار دهند.

دلایل زیادی برای برنامه‌ریزان شهری وجود دارد که هنگام طراحی شهری‌، سازگاری اقلیم با طراحی شهر را مد نظرداشته باشند. از لحاظ تاریخی رعایت ملاحظات اقلیمی در طراحی شهری به دو هزار سال پیش برمی‌گردد، هنگامیکه برای‌نمونه مهندس و معمار رومی‌، Vitruvius، در کتابی تحت عنوان 10 کتاب در معماری‌، بحث شبکه بندی شهری و احداث‌ساختمانهای منفرد را بر اساس تأثیرات متفاوت اقلیمی مطرح ساخت (morgan 1960)ملاحظات اقلیمی در سازماندهی‌و طراحی محیط‌های ساخت و سازها، معمولاً بخش اصلی معماری محلی دوران باستان را به خود اختصاص می‌داده است‌.(Glaumann, 1993; weterberg 1993). به هر حال دوران گذر از معماری باستانی به معماری دوران صنعتی عموماًمنجر به چاپ کتابهایی در زمینه طراحیهای اقلیمی شد. (1953) Aroninکلمه Architecture (آرشتیکت‌) را بکار برد.اقدامات مهم در این زمینه به وسیله Givoni, (1963) olgyay (1965)صورت گرفت‌. بحرانهای انرژی در خلال دهه‌1970 نیز عامل مهم دیگر در مشارکت ملاحظات اقلیمی در طراحی شهری شد (Evans 1980) در خلال دو قرن گذشته‌،محققین‌، اسناد و اطلاعات زیادی در مورد اقلیم شهری جمع‌آوری نموده‌اند و دانش اقلیم شهری‌، تا امروز از پیشرفت نسبتاًخوبی برخوردار بوده است ابزار و وسایل مورد استفاده برنامه‌ریزی شهر نظیر نقشه‌های اقلیمی گسترش پیدا کرده است‌.چندین نمونه پروژه انجام شده‌، حاکی از آن است که ملاحظات اقلیمی به نحو موفقیت آمیزی در فرایند برنامه‌ریزی شهری‌دخالت داشته است‌. (Balazs, 1989; Evonondschiller 1966) نمونه سوئدی‌، پروژه (Norra Alvstranden)می‌باشد که به ایجاد و گسترش یک حوزه مسکونی در قسمت پیشین کارخانه کشتی سازی در ساحل شمالی رودخانه Gotaدر شهر کوته‌بورگ اختصاص دارد.